
Czym jest wstępna analiza bilansu?
- Czym jest wstępna analiza bilansu?
- Analiza pozioma (horyzontalna) bilansu – opis metody
- Analiza pozioma (horyzontalna) bilansu – przykład obliczeń
- Analiza pionowa (wertykalna; struktury) bilansu – opis metody
- Analiza pionowa (wertykalna; struktury) bilansu – przykład obliczeń
- Analiza wstępna (pionowa i pozioma) – przykład interpretacji rezultatów
- Analiza wstępna (pionowa i pozioma) bilansu w arkuszu Microsoft Excel
- Analiza pozioma (inaczej dynamiki lub analiza horyzontalna) – polega na badaniu przyrostów wartości poszczególnych elementów bilansu w czasie.
- Analiza pionowa (inaczej struktury lub analiza wertykalna) – polega na badaniu udziału wartości poszczególnych elementów bilansu w sumie bilansowej, dla każdego analizowanego okresu.
Analiza pozioma (horyzontalna) bilansu – opis metody
- Przyrosty absolutne (bezwzględne) – ukazują rezultaty w postaci wielkości mianowanych, czyli są one wyrażone w takich samych jednostkach jak dane wejściowe. W przypadku danych pochodzących ze sprawozdania finansowego mogą to być np. „tysiące złotych”. Przyrosty bezwzględne obejmują:
- Przyrosty jednopodstawowe – informują o ile wzrosła, lub zmalała dana wielkość od okresu bazowego do badanego:
-
- Przyrosty łańcuchowe – ukazują o ile wzrosła (zmalała) określona wielkość od okresu poprzedniego do badanego:
- Przyrosty względne – ukazują zmianę poziomu zjawiska w procentach:
- Przyrosty jednopodstawowe – stosunek przyrostu danej wartości do jej poziomu w okresie bazowym:
- Przyrosty łańcuchowe – stosunek przyrostu danej wartości do jej poziomu w okresie poprzednim:
- Przyrosty jednopodstawowe – stosunek przyrostu danej wartości do jej poziomu w okresie bazowym:
REKLAMA
Jakich informacji może dostarczyć analiza pozioma bilansu?
Analiza pozioma (horyzontalna) bilansu – przykład obliczeń
- Przyrosty absolutne (bezwzględne):
- Przyrosty jednopodstawowe (okres bazowy „k” to rok „t-2”):
-
- Przyrosty łańcuchowe:
- Przyrosty względne:
- Przyrosty jednopodstawowe (okres bazowy „k” to rok „t-2”):
- Przyrosty łańcuchowe:
Analiza pionowa (wertykalna; struktury) bilansu – opis metody
REKLAMA
Jakich informacji może dostarczyć analiza pionowa bilansu?
- Udział aktywów trwałych i obrotowych w sumie bilansowej – ukazuje w jaki sposób, wykorzystywane są pozyskane kapitały. Wysokie wartości udziału aktywów trwałych w sumie bilansowej mogą świadczyć o: przynależności przedsiębiorstwa do branż kapitałochłonnych (np. ciężkiego przemysłu), niewielkiej elastyczności na zmiany w otoczeniu rynkowym, a także na powstawanie kosztów związanych z użytkowaniem majątku trwałego. Jednostki, w których przeważają aktywa obrotowe mogą być związane z działalnością usługową, lub polegającą na odsprzedaży towarów bez ich przetworzenia. Ponadto, wysoki udział aktywów obrotowych może informować o dobrej kondycji jednostki w zakresie płynności finansowej. Niemniej jednak, powinno się dodatkowo zweryfikować stan zobowiązań krótkoterminowych, to czy jednostka z łatwością znajduje nabywców oraz jak wysoki jest stopień ściągalności należności.
- Udział kapitałów własnych i zobowiązań w sumie bilansowej – pozwala on na określenie struktury kapitałowej przedsiębiorstwa. Wysoki udział kapitałów własnych w sumie bilansowej, z reguły, jest korzystny dla jednostki. Mianowicie, kapitały własne pozostają do dyspozycji przedsiębiorstwa na czas nieokreślony – właściciele nie muszą oddawać nikomu powierzonych środków. Dodatkowo, posiadanie kapitałów własnych nie wiąże się z obowiązkiem ponoszenia kosztów odsetkowych. Niemniej jednak, zbyt duży udział kapitałów własnych może oznaczać, iż jednostka nie wykorzystuje korzyści płynących z zastosowania tzw. „dźwigni finansowej”. Oznacza to, że np. pewne przedsięwzięcia mogłyby zostać zrealizowane szybciej, gdyby pozyskano kapitały obce. Należy pamiętać, że dla przedsiębiorstwa posiadanie długu będzie opłacalne, dopóki stopa zwrotu z kapitału będzie przewyższać jego koszt (oprocentowanie). Dodatkowo, z kapitałami własnymi również związane są koszty alternatywne. Inwestorzy mają oczekiwania wobec stopy zwrotu z powierzonych przedsiębiorstwu kapitałów. Gdy jednostka nie generuje odpowiednio wysokich zwrotów, to właściciele ponoszą koszty utraconych korzyści, ponieważ środki mogły zostać zainwestowane inaczej.
Analiza pionowa (wertykalna; struktury) bilansu – przykład obliczeń
Analiza wstępna (pionowa i pozioma) – przykład interpretacji rezultatów
Aktywa
- Na przestrzeni trzech okresów sprawozdawczych wartość aktywów obrotowych i trwałych wzrosła, niemniej jednak aktywa krótkoterminowe charakteryzują się wyższym stopniem dynamiki. Ta sytuacja została odzwierciedlona m.in. przez zmianę udziału aktywów trwałych w aktywach ogółem. W roku „t-2” wynosił on prawie 85% natomiast w roku „t” ok. 75%.
- Wysoki udział aktywów trwałych w sumie aktywów ogółem wskazuje, że badane przedsiębiorstwo funkcjonuje w branży kapitałochłonnej. Należy zaznaczyć, iż jedynie dwa elementy majątku trwałego determinują jego wysoki udział w strukturze aktywów. Są to rzeczowe aktywa trwałe i inwestycje długoterminowe.
- Na szczególną uwagę zasługuje wysoka dynamika rzeczowych składników majątku trwałego, która wynosiła ok. 9% na przestrzeni lat „t-2” i t-1” oraz 22% na przełomie lat „t-1” i „t”. Szybki przyrost ich wartości spowodował, że pomimo spadku udziału aktywów trwałych w aktywach ogółem, ich udział w sumie bilansowej wzrósł. To zjawisko wskazuje, że jednostka poczyniła szereg inwestycji w aktywa, których czas użytkowania jest dłuższy od jednego roku. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że efektywna eksploatacja tych elementów majątku może w przyszłości przełożyć się na wzrost przychodów ze sprzedaży. Należy jednak pamiętać, że im wyższa jest wartość rzeczowych aktywów trwałych, tym wyższe będą koszty związane z ich obsługą. Dlatego też, w okresie dekoniunktury, gdy moce produkcyjne nie zostaną w pełni wykorzystane, koszty działalności mogą przewyższyć przychody wygenerowane przy wykorzystaniu rzeczowego majątku trwałego.
- Wzrost wielkości aktywów obrotowych jest w największym stopniu determinowany przez wzrost wartości środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (zwłaszcza na przestrzeni lat „t-2” i „t-1”) . Mianowicie, aktywa obrotowe w roku „t-2” stanowiły ok. 15% aktywów ogółem, natomiast w roku „t” prawie 25%. Wysoki udział najbardziej płynnych aktywów w aktywach ogółem, może świadczyć, że przedsiębiorstwo nieefektywnie wykorzystuje posiadany majątek. W określonych przypadkach może wystąpić zjawisko nadpłynności finansowej, co należy zweryfikować na etapie analizy wskaźnikowej sprawozdania finansowego.
- W grupie aktywach obrotowych, oprócz gotówki, wysokim stopniem dynamiki charakteryzuje się również wartość instrumentów pochodnych. Niemniej jednak, ich udział w sumie bilansowej w każdym badanym okresie jest znikomy (jest on mniejszy niż 1%). Dlatego też, dynamika wartości instrumentów pochodnych nie wpływa w znaczny sposób na strukturę aktywów obrotowych.
- Należy dodać, że na przestrzeni 3 badanych okresów, ponad dwukrotnie zmalał udział należności krótkoterminowych w aktywach ogółem. W drodze pogłębianej analizy należy zweryfikować, czy ten spadek jest wynikiem większej efektywności jednostki w zakresie negocjowania terminów „kredytów kupieckich”, czy też jest on rezultatem obniżenia aktywności jednostki.
Pasywa
- Na przestrzeni trzech badanych lat można zaobserwować spadek udziału kapitałów własnych w pasywach ogółem. W roku „t-2” wynosił on ok. 66% sumy bilansowej, natomiast w roku „t” prawie ok. 57%. W badanym okresie absolutna wartość kapitałów własnych wzrosła, ale na zmniejszenie ich udziału w strukturze pasywów w znacznym stopniu wpłynął wzrost wartości zobowiązań (zwłaszcza długoterminowych). Wysoki udział kapitałów własnych w strukturze pasywów świadczy o dobrej kondycji finansowej w zakresie struktury finansowania. Mianowicie, środki te pozostają do dyspozycji jednostki na czas nieokreślony, a dodatkowo nie generują kosztów odsetkowych. Udział kapitałów własnych w każdym analizowanym okresie należy uznać za wysoki, ponieważ stanowi on ponad połowę wartości sumy bilansowej.
- Istnieje wiele teorii dotyczących optymalnej struktury kapitałowej i niełatwo jest jednoznacznie określić, jak wysoki powinien być udział kapitałów własnych. Mianowicie, optymalna struktura kapitałowa przedsiębiorstwa zależy od wielu czynników. Niemniej jednak, jedno z restrykcyjnych kryteriów dotyczących finansowania majątku wskazuje, że kapitały własne powinny stanowić co najmniej 50% sumy bilansowej. Mniej rygorystyczne reguły wskazują, że wartość kapitału stałego powinna pokrywać 1/3 majątku. W przypadku badanego przedsiębiorstwa, dwa wymienione kryteria zostały spełnione.
- Dużym przyrostem charakteryzuje się wartość zobowiązań długoterminowych. Dodatkowo, ich wysoki udział w strukturze pasywów determinuje wartość oprocentowanego długu – kredytów, pożyczek, obligacji i zobowiązań z tytułu leasingu finansowego. Można więc wywnioskować, że w celu przeprowadzenia inwestycji w rzeczowy majątek trwały, jednostka pozyskała długoterminowe kapitały obce. Nie występują przesłanki, aby twierdzić, że badane przedsiębiorstwo jest nadmiernie zadłużone. Przeważnie długoterminowe kapitały obce, są bardziej opłacalne niż krótkoterminowe, ponieważ są tańsze – nie generują wysokich kosztów odsetkowych. Ponadto, udział kapitałów własnych w pasywach ogółem jest bardzo wysoki, dlatego też, wykorzystując kapitały obce jednostka zamierza czerpać korzyści z wykorzystania dźwigni finansowej.
- Na przestrzeni trzech okresów sprawozdawczych, udział zobowiązań krótkoterminowych w utrzymuje się na podobnym poziomie. Należy jednak zaznaczyć, że podlegał on pewnym fluktuacjom, które były spowodowane zmianami wartości zobowiązań z tytułu dostaw i usług, a także oprocentowanego długu. Stwierdza się, że na etapie analizy wskaźnikowej należy zweryfikować kondycję finansową w zakresie aktywności. Mianowicie zmiany wielkości zobowiązań handlowych, a także spadek wartości należności krótkoterminowych, którym towarzyszy współmierne zmniejszenie wielkości osiąganych przychodów, mogą wskazywać na pogorszenie kondycji finansowej.
REKLAMA
Analiza wstępna (pionowa i pozioma) bilansu w arkuszu Microsoft Excel
Źródła: [1]
Witam serdecznie
Świetne opracowanie oraz dokładne, jasne i rzeczowe omówienie tematu wraz z jasną, klarowną, obszerną oraz bardzo przydatną interpretacją analizy bilansu. Bardzo się cieszę że trafiłam na tę stronę!
Życzę miłego wieczoru 🙂
Witam,
Bardzo dziękuję za komentarz. Ciesze się, że artykuł się przydał 🙂
Pozdrawiam
Również bardzo się cieszę, że trafiłam na tą stronę!
Pozdrawiam
so do I:)
Wszystko ok , ale jak badam bilans w 2017 , 2018 i 2019 . Jak opisać gdy rzeczowe aktywa trwałe w 2017 rosną , 2018 maleją a w 2019 roku znowu rosną!
Ogólne pytanie . Jak interpretować składnik bilansu gdy on na zmianę rośnie i maleje !!!
Ja też nad tym się zastanawiałam .
Może autor odpowie
Witam,
Dziękuję za pytania – postaram się na nie odpowiedzieć, ale bardzo proszę o cierpliwość. Myślę, że pod koniec tygodnia na spokojnie usiądę do komentarzy i zamieszczę odpowiedzi.
Pozdrawiam,
Michał
Witam,
Udało mi się znaleźć kilka chwil, aby odpowiedzieć na wasze pytania. Proszę pamiętać, że interpretacja rezultatów zależy w dużej mierze od sytuacji jednostki, która jest przedmiotem badania. Dlatego też, moja odpowiedź ma bardzo ogólny charakter. Pomoże ona raczej studentowi napisać pracę zaliczeniową niż w przeprowadzeniu rzeczywistego badania kondycji jednostki.
Bardzo często zdarza się, że wartości poszczególnych pozycji bilansowych ulegają wahaniom. Ma to związek z występowaniem wielu zdarzeń gospodarczych, których w większości przypadków nie możemy zweryfikować bez dodatkowych informacji pochodzących z przedsiębiorstwa. Dlatego też, na etapie analizy wstępnej, którą wykonujemy będąc osobą zewnętrzną, bardzo trudno jest wskazać przyczynę występowania takich zjawisk.
Z reguły wzrost wartości rzeczowych aktywów trwałych związany jest z poniesionymi nakładami inwestycyjnymi. Można to zweryfikować analizując przepływy inwestycyjne, które zostały wyszczególnione w rachunku przepływów pieniężnych (CAPEX). Natomiast, spadek wartości rzeczowych aktywów trwałych może wystąpić „naturalnie”, nawet wtedy, gdy przedsiębiorstwo nie sprzedaje posiadanych rzeczowych składników majątku długoterminowego. Mianowicie, poszczególne składniki rzeczowych aktywów trwałych wykazuje się w bilansie w kwotach netto, co oznacza, że wszystkie wielkości zostały pomniejszone o wartość odpisów amortyzacyjnych. To znaczy, że nawet w przypadku, gdy spółka nie pozbywa się majątku, to jego wartość wykazana w bilansie będzie stopniowo maleć w wyniku zużycia, które odzwierciedlone jest przez amortyzację.
W takich przypadkach należy postarać się zweryfikować, czy na przestrzeni badanego (dłuższego) okresu zauważalna jest wyraźna tendencja wzrostowa lub spadkowa. Może zdarzyć się, że przeciętnie wartość aktywów będzie utrzymywała się na stabilnym poziomie. Aby zweryfikować występowanie tendencji, do analizy, powinno przyjąć się więcej okresów sprawozdawczych – optymalnie 5 (nie ma jednak reguły). W uproszczeniu można stwierdzić, że pożądane są przeciętne przyrosty, które powinny przekładać się na wzrost wartości przychodów ze sprzedaży.
Należy pamiętać, że spadek wartości rzeczowych aktywów trwałych niekoniecznie musi być zjawiskiem, które negatywnie wpływa na kondycję finansowy przedsiębiorstwa. Możliwe jest, że duże zasoby (np. sprzętu) nie są potrzebne do efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego też, na etapie wstępnej analizy rachunku zysków i strat powinno się również zbadać poziom przychodów ze sprzedaży. Gdy zauważalny jest ich wzrost, to nie ma powodu by jednoznacznie stwierdzić, że malejące wartości aktywów trwałych są szkodliwe dla badanego przedsiębiorstwa. Należy jednak pamiętać, że brak inwestycji, w rzeczowe składniki majątku trwałego bardzo często ma negatywne konsekwencje. W ogólnym ujęciu wskazuje, że jednostka nie rozwija prowadzonej działalności. Ponadto starzejące się elementy rzeczowego majątku trwałego będą generować coraz wyższe koszty. Np. stary samochód wymaga wyższych nakładów na jego utrzymanie, co jest wynikiem długotrwałej eksploatacji.
Podczas interpretacji rezultatów warto jest mieć na uwadze profil działalności badanej jednostki gospodarczej. Mianowicie, wartość rzeczowego majątku trwałego ma zupełnie inne znaczenie w przypadku przedsiębiorstwu usługowych i produkcyjnych. Wnioski powinny również obejmować specyfikę branży, której działa badana jednostka.
Mam nadzieję, że przynajmniej trochę pomogłem.
Serdecznie pozdrawiam!
Jesteś kotem, zdam na studiach, dzięki
Dziękuje bardzo przydatny materiał, napisany rzeczowo i bardzo przyjemnym językiem. Dziękuje i pozdrawiam!
Witam!
Dziękuję za komentarz! Cieszę się, że artykuł się przydał 🙂