Istota wskaźnika płynności przyspieszonej (II stopnia)
Wskaźnik płynności przyspieszonej (quick ratio) jest statyczną miarą, która pozwala na określenie zdolności jednostki do terminowego regulowania zobowiązań krótkoterminowych. Jest on również określany mianem wskaźnika płynności II stopnia (wg. GUS). Zgodnie z brzemieniem nazwy zaliczany jest do grupy wskaźników płynności finansowej.
Wskaźnik płynności przyspieszonej jest bardzo często stosowany w praktyce ze względu na poważny mankament wskaźnika płynności bieżącej, którego konstrukcja obejmuje wszystkie elementy aktywów bieżących. W majątku obrotowym uwzględnione są również pozycje bilansowe, które nie są płynne. Bez znaczenia pozostaje ich krótkoterminowy charakter. Na przykład, nie wszystkie zapasy da się szybko upłynnić. Niektóre przedsiębiorstwa posiadają bardzo duże ilości towarów, których nie mogą sprzedać ze względu na problemy ze znalezieniem nabywców. W takim przypadku pożądane rezultaty wskaźnika płynności bieżącej mogą błędnie przedstawiać sytuację finansową jednostki. Wspomniany mankament został częściowo zniwelowany przez konstrukcje wskaźnika płynności przyspieszonej.
Wskaźnik płynności przyspieszonej (II stopnia) – wzór
Wskaźnik płynności przyspieszonej (WPP) oblicza się jako stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych aktywami bieżącymi, które zostały skorygowane o wartość zapasów. Ogólny wzór przyjmuje następującą postać:
Z powyższego wzoru wynika, że do obliczania wskaźnika niezbędne będą dane pochodzące z bilansu przedsiębiorstwa. Powyższą formułę można zastosować w przypadku każdego sprawozdania finansowego. Niemniej jednak, gdy sprawozdanie sporządza się zgodnie z krajowymi standardami rachunkowości, to w formule powinno się uwzględnić dodatkowe elementy bilansu. Jednym z często spotykanych wariantów wzoru na WPP jest formuła która obejmuje dodatkową korektę aktywów obrotowych – o wielkość rozliczeń międzyokresowych czynnych. Należy przypomnieć, że ten element bilansu dotyczy ponoszonych przez jednostkę kosztów w jednym okresie, które dotyczą okresów późniejszych. W związku z tym, korekta wzoru o wartość rozliczeń międzyokresowych czynnych wydaje się być uzasadniona, ponieważ nie mogą one być wykorzystane w danej chwili do spłaty części zobowiązań krótkoterminowych. Formuła otrzymuje następującą postać[1]:
Należy dodać, iż wzór można w pewnym stopniu przekształcać wg. własnych potrzeb. Na przykład zasadnym wydaje się być pomniejszenie wartości aktywów obrotowych o należności z tytułu dostaw i usług powyżej 12 miesięcy. Ponadto, wielkość zobowiązań krótkoterminowych można pomniejszyć o rozliczenia międzyokresowe bierne, a także o zobowiązania z tytułu dostaw i usług powyżej 12 miesięcy.
Interpretacja wskaźnika płynności przyspieszonej
Podczas interpretacji rezultatów należy kierować się ogólnymi regułami interpretacji wskaźników finansowych. Należy wyjaśnić, iż w przypadku omawianej miary określony został poziom optymalny, który sugeruje m.in jakie rezultaty wskazują na korzystną sytuację finansową jednostki.
Pożądana wartość wskaźnika płynności przyspieszonej określono w drodze badań. W większości przypadków poziom optymalny wyznaczany jest na poziomie jedności. Dlatego też, ta wartość powinna stanowić punkt odniesie w analizie. Niemniej jednak, w niektórych przypadkach autorzy podają zakres optymalny, a nie pułap. Między innymi, w pracy W. Gabrusewicza[2] wskazano, że wartość wskaźnika powinna mieścić się w przedziale 1,0-1,2. M. Nowak[3] wskazuje, że wartości optymalne mieszczą się w zakresie 0,7-0,9, natomiast F. Bławat[4] granicę przedziału wyznacza na 1,0-1,5.
Przy interpretacji należy zestawić otrzymany rezultat z jednością (lub z przyjętym zakresem optymalnym). Wyniki znajdujące się blisko jedności (lub pomiędzy granicami przedziału) sugerują, że badana jednostka nie powinna mieć problemów z płynnością finansową, czyli terminowym regulowaniem zobowiązań bieżących. Rezultaty wyższe od jedności (lub od górnej granicy przedziału optymalnego) mogą sugerować wystąpienie zjawiska nadpłynności, czyli nieefektywnego wykorzystywania majątku obrotowego. Wyniki niższe od jedności (lub od dolnej granicy przedziału optymalnego) wskazują, iż możliwe jest wystąpienie ryzyka utraty płynności finansowej.
Interpretacje dobrze jest uzupełnić o porównania ze średnimi wynikami dla branży oraz z rezultatami osiąganymi przez najważniejszych konkurentów. Dodatkowo, należy zestawić rezultaty w czasie i ustalić do jakiej sytuacji może doprowadzić obecny trend.
Przykład – wskaźnik płynności przyspieszonej
Wskaźnik płynności przyspieszonej jest miarą statyczną, dlatego też jego wartość ustalana jest w oparciu o informacje pochodzące z bilansu jednostki. W ramach przykładu wykorzystane zostaną dane dotyczące fikcyjnego przedsiębiorstwa, które sporządza sprawozdanie zgodnie z międzynarodowymi standardami sprawozdawczości finansowej. Jego bilans został przedstawiony na poniższej grafice. Kolorem żółtym zaznaczono wszystkie elementy dokumentu, które są niezbędne do przeprowadzenia obliczeń.
Obliczenie wartości wskaźnika płynności bieżącej to nieskomplikowana procedura. Pozyskane dane należy podstawić do wcześniej przedstawionego wzoru. Należy pamiętać, aby wartość wskaźnika została obliczona osobno dla każdego roku obrotowego. Pozyskane informacje dotyczą trzech okresów sprawozdawczych, dlatego też otrzymamy trzy rezultaty. Obliczenia należy przeprowadzić w następujący sposób:
Korekta aktywów obrotowych o wielkość zapasów obnaża kondycję finansową przedsiębiorstwa w zakresie zdolności do terminowego regulowania zobowiązań bieżących. Zauważalne jest, że w roku „t-2” niewiele ponad połowa zobowiązań mogła zostać pokryta płynnymi aktywami. Sugeruje to, iż w tym okresie spółka mogła być nadmiernie obarczona ryzykiem utraty płynności finansowej. Niemniej jednak, w kolejnych badanych okresach wartość wskaźnika systematycznie rosła. W roku „t” przekroczyła wysokość poziomu optymalnego, który jest sugerowany przez literaturę. Oznacza to, że sytuacja jednostki uległa znacznej poprawie.
Rezultaty można zestawić z wartością wskaźnika płynności bieżącej. Porównujące wyniki można wywnioskować, iż płynność badanego przedsiębiorstwa w dużej mierze zależy od możliwość szybkiej sprzedaży zapasów. Mianowicie stanowią one dużą część aktywów obrotowych. Istotne jest, iż obydwie miary wskazują, że sytuacja jednostki uległa poprawie.
Plik Excel z danymi i wynikami:
Wskaźnik płynności przyspieszonej
Źródła: [1] [2] [3] [4]
