Jak zbudować harmonogram leasingu?
Podobnie jak kredyt bankowy, leasing związany jest z obowiązkiem opłacania rat. Z punktu widzenia analizy tej formy finansowania bardzo przydatne jest sporządzenie harmonogramu płatności, który ukaże strukturę każdej raty, czyli podział na część kapitałową i odsetkową. Takie zestawienie powinno również obejmować wszystkie opłaty wstępne oraz wykup środka trwałego. W tym artykule przedstawię, w jaki sposób zbudować harmonogram rat leasingowych z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego. Należy zaznaczyć, że obliczenia będą obejmowały jedynie równe raty leasingowe.
Budowa harmonogramu nie wymaga stosowania arkusza kalkulacyjnego. Niemniej jednak, bez tego typu narzędzi procedura jest bardzo czasochłonna, zwłaszcza gdy analizuje się długoterminową umowę leasingu. Obliczenia przeprowadzono w MS Excel, ale jeżeli nie jesteś posiadaczem tego oprogramowania to równie dobrze możesz skorzystać z darmowych arkuszy kalkulacyjnych tj. LibreOffice i OpenOffice.
Na potrzeby artykułu przeanalizowano hipotetyczną umowę leasingu. W odróżnieniu od przykładów wykorzystanych we wcześniejszych wpisach, w tym przypadku uwzględniono opłatę wstępną. Hipotetyczny leasing, obejmuje:
- 24 raty (płatne co miesiąc),
- oprocentowanie wynoszące 12% w skali roku (czyli 1% dla pojedynczego okresu, w którym występuje płatność),
- wartość przedmiotu leasingu równą 60000 zł,
- opłatę wstępną wynoszącą 10% ceny netto przedmiotu leasingu,
- wartość wykupu równą 1% ceny netto środka trwałego.
Krok 1 – Obliczamy ratę leasingu
W pierwszej kolejności należy ustalić wysokość równej raty leasingu. W tym celu można wykorzystać funkcję PMT, lub odpowiedni wzór. Niezbędną metodykę przedstawiono w poprzednich wpisach, które ukazują jak przeprowadzić obliczenia z wykorzystaniem kalkulatora oraz arkusza kalkulacyjnego. Procedurę należy rozpocząć od uzupełnienia tabeli z danymi, a następnie trzeba obliczyć ratę leasingu. Na niżej zamieszczonym rysunku możecie Państwo zapoznać się ze wszystkimi niezbędnymi formułami.
Po wprowadzeniu formuł w odpowiednie komórki otrzymamy interesujące nas rezultaty. W analizowanym przykładzie wysokość raty wyniosła 2 519,72 zł. Należy pamiętać, że do wzoru podstawiamy wartość pojazdu (w tym przypadku jest to jego cena netto) pomniejszoną o wszystkie opłaty wstępne, które wyniosły 6000 zł. Na kolejnym rysunku przedstawiono wyniki obliczeń.
Krok 2 – Tworzymy tabelę
Posiadając informacje dotyczące wysokości raty leasingu, opłaty wstępnej i wartości wykupu możemy rozpocząć budowę harmonogramu. Wiemy, że umowa obejmuje łącznie 26 płatności. To oznacza, że harmonogram powinien rozpoczynać się od opłaty wstępnej, następnie powinien uwzględniać 24 raty, a ostatnia płatność powinna dotyczyć wykupu środka trwałego. Dlatego też, powinno się stworzyć tabelę, która ma:
- 27 wierszy – nagłówek i 26 następujących po sobie płatności.
- 5 kolumn – nr raty (lub opłaty), informację o kapitale pozostałym do spłaty (kolumna pomocnicza), część odsetkową i kapitałową każdej płatności, oraz wysokość całej raty.
Pusta tabela uwzględniająca wszystkie wyżej wymienione wiersze i kolumny została przedstawiona na poniższym rysunku. Należy jednak pamiętać, że grafika nie przedstawia wszystkich wierszy – zostały one ukryte (nie ma sensu marnować miejsca na pustą tabelę).
Krok 3 – Uzupełniamy harmonogram
Pustą tabelę należy uzupełnić wykorzystując w tym celu wszystkie posiadane informacje. Zalecam, aby śledząc procedurę jednocześnie spoglądać na obrazki zamieszczone poniżej, ponieważ można się zgubić. Tworzenie harmonogramu to proces wieloetapowy, który obejmuje następujące kroki:
- Uzupełnienie tabeli rozpoczynamy od uwzględnienia opłaty wstępnej. W pierwszym wierszu zamieszczamy informację dotyczącą wysokości kapitału pozostałego do spłaty (poprzez odwołanie się do komórki zawierającej wartość środka trwałego – w przykładzie „C6”), odsetki będą równe 0, część kapitałowa to wielkości opłaty wstępnej (odwołanie do komórki „C11”, czyli 6000 zł), natomiast rata będzie równa sumie części odsetkowej i kapitałowej (również 6000 zł).
- Następnie należy uzupełnić komórki dotyczące pierwszej raty. Wypełniamy informacje dotyczące pierwszej płatności:
- W przypadku pierwszej raty (i każdej kolejnej) „kwota pozostała do spłaty” będzie równa różnicy poprzedniej wartości „kwoty pozostałej do spłaty” i „opłaconej części kapitałowej”.
- Część odsetkowa będzie iloczynem „kwoty pozostałej do spłaty” i oprocentowania (pamiętaj o zablokowaniu tej komórki),
- Rata będzie równa wynikowi przeprowadzonych wcześniej obliczeń (odwołujemy się do komórki C14 i blokujemy).
- Część kapitałowa to różnica występująca pomiędzy ratą i jej częścią odsetkową.
- Następnie wypełniamy formułami wszystkie pozostałe wiersze dotyczące rat.
- W przypadku wartości wykupu “kwota do spłaty” ustalona jest tak jak w przypadku rat, część odsetkowa jest równa 0, część kapitałowa wynosi tyle ile wynika to z umowy leasingu (600 zł – komórka „C10”), natomiast „Rata” jest równa całej płatności (czyli również 600 zł).
Na rysunku zamieszczonym poniżej przedstawione zostały wszystkie wykorzystane formuły. Obliczenia przeprowadzono w tym samym arkuszu, dlatego odniesienia do komórek są spójne z adresami przedstawionymi na rysunkach ukazujących kalkulacje związane z ustalaniem wysokości równej raty leasingu.
Kolejny rysunek przedstawia rezultaty zastosowania opisanych formuł. Jest to efekt finalny przeprowadzonej procedury – kompletny harmonogram leasingu. Należy pamiętać, że niektóre elementy tego zestawienia można było obliczyć inaczej – zastosować inne formuły. Niemniej jednak, przedstawiony arkusz spełnia swoją funkcję.
Należy pamiętać, że harmonogram można zbudować również dla większej, lub mniejszej liczby okresów. W takim przypadku należy dodać/odjąć odpowiednią liczbę wierszy, które dotyczą rat. Następnie trzeba ponownie wypełnić formułami wszystkie komórki związane z okresowymi płatnościami. Dla zainteresowanych załączam plik arkusza kalkulacyjnego, w którym przeprowadzono obliczenia przedstawione w niniejszym artykule.
Harmonogram leasingu – raty równe
co gdy nie ma opłaty wstępnej?