ROS - obrazek wyróżniający

Istota wskaźnika rentowności sprzedaży (ROS)

Wskaźnik rentowności sprzedaży jest bardzo istotną miarą dochodowości. W literaturze jest on różnie nazywany, należy jednak wyjaśnić, że akronim „ROS” pochodzi od sformułowania wywodzącego się z języka angielskiego – „return on sales”. Polska nazwa wskaźnika jest tłumaczeniem tej frazy.

Wskaźnik rentowności sprzedaży występuje w dwóch wariantach – netto i brutto. Pierwsza wersja omawianej miary jest znacznie częściej wykorzystywana w analizach i to w jej przypadku stosuje się akronim ROS. Wskaźnik ten nazywany jest również marżą zysku netto (lub wskaźnikiem rentowności sprzedaży netto), co jest zgodne z jego istotą. Mianowicie, ukazuje on, w procentach, jaka część przychodów pozostaje do dyspozycji jednostki po odliczeniu wszystkich kosztów i podatków. Oznacza to, że w obliczeniach wykorzystuje się zysk netto. Należy zaznaczyć, że wskaźnik rentowności sprzedaży netto, obok ROE i ROA, bardzo często wykorzystywana jest przez inwestorów i analityków.

Drugi wariant wskaźnika nazywany jest rentownością sprzedaży brutto. Ukazuje on, ile procent wypracowanych, przez przedsiębiorstwo, przychodów pozostaje po odliczeniu wszystkich poniesionych kosztów (z pominięciem podatków). Oznacza to, iż w jego przypadku, w obliczeniach nie uwzględnia się zysku netto, lecz zysk brutto.

Bardzo istotne jest, że w różnych źródłach ROS jest definiowany w inny sposób.  W literaturze zwartej (polskojęzycznej), w większości przypadków, jest to rentowność sprzedaży. Natomiast niektóre źródła anglojęzyczne (zwłaszcza internetowe) zrównują ROS z wartością marży operacyjnej. Ma to pewne implikacje w sposobie wyliczenia i interpretacji rezultatów, co zostanie wspomniane w dalszej części artykułu. Zaznaczam, że wskaźnik marży operacyjnej zostanie opisany w odrębnym wpisie. Należy zaznaczyć, iż zrównywanie ROS z marżą operacyjną jest moim zdaniem bardzo dyskusyjne.

 

ROS – wzór

Wskaźnik rentowności sprzedaży netto (ROS), obliczany jest jako stopień pokrycia przychodów ze sprzedaży przez zysk netto. W obliczeniach wykorzystuje się zatem pierwszą i ostatnią pozycje rachunku zysków i strat. Ta relacja została odzwierciedlona przez następującą formułę:

ROS – wzór podstawowy

W podobny sposób obliczana jest wartość wskaźnika rentowności sprzedaży brutto. Niemniej jednak, w jego przypadku, w liczniku figuruje zysk brutto. Zgodnie z konstrukcją rachunku zysków i strat, ta kategoria finansowa obejmuje wygenerowane przez spółkę zyski, przed odliczeniem podatku. Formuła ma następującą postać:

Wskaźnik rentowności przychodów brutto – wzór

Istotne jest, że w przypadku dwóch wymienionych wskaźników zamiast zysku, może pojawić się strata. Dzieje się tak, gdy przedsiębiorstwo nie było w stanie wygenerować księgowej nadwyżki przychodów nad poniesionymi kosztami. W takim przypadku, w liczniku będzie figurowała strata netto, lub brutto, w zależności od obliczanej miary.  Należy pamiętać, że w tej sytuacji wartość wskaźników będzie ujemna.

We wstępie wspomniałem, że w literaturze wskaźnik ROS jest różnie definiowany. Na przykład, w niektórych źródłach (zwłaszcza internetowych) można spotkać się ze stwierdzeniem, że jest to marża zysku operacyjnego. W takim przypadku, aby obliczyć wartość tej miary, należy podzielić wielkość zysku operacyjnego przez przychody ze sprzedaży, co przedstawia poniższa formuła:

Wskaźnik marzy operacyjnej – wzór

Należy podkreślić, że powyższy wzór, nie przedstawia wskaźnika rentowności sprzedaży, więc nazywanie go akronimem „ROS” jest bardzo dyskusyjne. Nazwa wskaźnika rentowności sprzedaży (return on sales), w swojej definicji obejmuje przychody ze sprzedaży towarów, materiałów i usług (sales). Natomiast powyższy wzór nie uwzględnia tej wartości, lecz wielkość zysku operacyjnego (operating profit), co sprawia, że bardziej odpowiednią nazwą jest „wskaźnik marży operacyjnej”.

 

Interpretacja ROS i marży zysku brutto

Interpretacja wskaźnika rentowności sprzedaży netto i brutto jest bardzo zbliżona. Im wyższe wartości przyjmują omawiane miary, tym bardziej korzystna jest kondycja finansowa badanego przedsiębiorstwa. Literatura nie określa optymalnego przedziału, w którym powinny zawierać się pożądane rezultaty. Dlatego też, wyniki powinno się interpretować w oparciu o porównanie ich wartości z rezultatami konkurencji, lub np. przeciętnymi wartościami wskaźników dla danej branży.  W tym celu można np. posłużyć się raportami branżowymi, lub obliczyć wartości średnie samodzielnie.

W interpretacji rezultatów bardzo istotna jest analiza zmian wartości wskaźników, które zachodzą na przestrzeni kilku okresów sprawozdawczych. W tym przypadku, należy zwrócić uwagę, czy rentowność sprzedaży (brutto, lub netto) wzrasta, czy też maleje. Oczywistym jest, iż przyrosty są zjawiskiem pożądanym. Natomiast malejące wartości wskaźników ukazują, że koszty, a także podatki (w przypadku ROS) pochłaniają coraz większą część wygenerowanych przychodów. W takiej sytuacji, można domniemywać, że jednostka nieprawidłowo je kontroluje. Dodatkowo, im niższe są wartości wskaźników rentowności sprzedaży, tym osiągnięcie, przez przedsiębiorstwo, danego poziomu zysku wymaga wygenerowania wyższych przychodów.

Należy pamiętać, że w przedsiębiorstwie zamiast zysku może wystąpić strata. W takim przypadku wartość obydwu wskaźników będzie ujemna. Tego rodzaju rezultaty wskazują, że sytuacja badanej jednostki gospodarczej jest bardzo niekorzystna. Mianowicie, nie jest ona rentowna, a poniesione koszty przewyższyły osiągnięte przychody.

 

Przykład – wskaźnik rentowności sprzedaży netto (ROS) i brutto

W celu obliczenia wartości wskaźników marży zysku netto i brutto należy pozyskać dane, które pochodzą z rachunku zysków i strat. Jest on jednym z elementów sprawozdania finansowego, które obligatoryjnie publikują przedsiębiorstwa prowadzące pełną księgowość. W artykule posłużyłem się danymi, które dotyczą fikcyjnego przedsiębiorstwa. Poniżej, na rysunku przedstawiony został rachunek zysków i strat. Kolorem, żółtym podkreślone zostały te pozycje, które są niezbędne do przeprowadzenia obliczeń. Przypominam, że zamiast lat, wykorzystany został symbol „t”, natomiast w raportach, opracowaniach, pracach dyplomowych, itd., korzysta się z dat.

Przykładowy, fikcyjny rachunek zysków i strat

Obliczenia przeprowadza się na podstawie danych, które są dostępne dla każdego okresu. Przedstawiony rachunek zysków i strat zawiera informacje dotyczące trzech lat obrotowych. W związku z tym, dla obydwu wskaźników otrzymamy trzy rezultaty. Poniżej, pełna nazwa wskaźnika rentowności sprzedaży brutto została zastąpiona skrótem „WRSB” Obliczenia należy przeprowadzić w następujący sposób:

Kalkulacja marzy zysku netto i brutto - rozwiązanie

 

REKLAMA

 

Wartości ROS i marży zysku brutto są dodatnie w każdym analizowanym okresie. Oznacza to, że badane przedsiębiorstwo nie generuje straty. Należy zaznaczyć, że wartość obydwu wskaźników zmalała na przestrzeni trzech badanych lat. Zauważa się jednak poprawę rezultatów w ostatnim okresie. Stwierdza się, zatem, że na przestrzeni trzech lat spółka stała się mniej konkurencyjna, ponieważ rosnące koszty sprawiły, że przedsiębiorstwo jest mniej rentowne. Wzrost koszów, może być spowodowany ich nieefektywną kontrolą. Należy dodać, iż na poprawę rentowności wpłynąłby spadek wielkości pozostałych kosztów operacyjnych. Z reguły, pozostałe operacje nie są kontynuowane w następujących po sobie okresach. Dlatego też, istnieją realne przesłanki by twierdzić, że dalsza poprawa sytuacji finansowej przedsiębiorstwa jest bardzo prawdopodobna.

Wartość wskaźnika ROS sugeruje, że , w roku „t”, z każdej złotówki przychodu ze sprzedaży, do dyspozycji jednostki pozostało 9,72 grosza. Należy pamiętać, że te środki mogą zostać zatrzymane w przedsiębiorstwie, co wpłynie na wzrost wartości kapitałów własnych, a także możliwe jest ich praznaczenie na wypłatę dywidend, zgodnie z obowiązującą polityką.

 

Plik Excel z danymi i rezultatami:

ROS

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.