Istota wskaźnika zadłużenia kapitału własnego
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego (debt to equity ratio, Debt/Equity, D/E) jest miarą, która ukazuje proporcję posiadanych, przez przedsiębiorstwo, kapitałów obcych do kapitałów własnych. Jest on bardzo często obliczany w ramach analizy zadłużenia. Ponadto, ma silny związek z pojęciem dźwigni finansowej, dlatego też, bardzo często w krajach anglojęzycznych otrzymuje on nazwę gearing ratio, lub zwyczajnie leverage.
Zasoby posiadanych kapitałów obcych stanowią bardzo istotne źródło finansowania majątku. Ich zastosowanie uruchamia mechanizm dźwigni finansowej, który pozwala na realizacje wielu przedsięwzięć inwestycyjnych oraz na zwiększenie skali prowadzonej działalności gospodarczej. Sprawia on, że jednostka może zrealizować wyższą stopę zwrotu z kapitału własnego (ROE), dzięki wykorzystaniu kapitałów obcych. Należy jednak pamiętać, że obecność długu w strukturze finansowania sprawia, że wzrasta ryzyko finansowe. Mianowicie, jednostka gospodarcza może mieć problemy z jego obsługą.
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego wskazuje ile razy wartość długu przewyższa wielkość kapitałów własnych. Istota tej miary sprawia, ze jest ona szczególnie użyteczna przy badaniu zdolności kredytowej jednostek gospodarczych. Mianowicie, nadmiar zadłużenia w strukturze finansowania może spowodować, że pozyskanie dodatkowych kapitałów obcych będzie utrudnione, lub niemożliwe. Należy wyjaśnić, że analiza zadłużenia obejmuje wiele miar. Niemniej jednak, jedna z nich zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ stanowi modyfikację wskaźnika zadłużenia kapitału własnego – jest to wskaźnik zadłużenia długoterminowego.
Interesujące jest, że wskaźnik zadłużenia kapitału własnego można również zastosować w przypadku osób fizycznych. Taka praktyka najczęściej dotyczy procesu planowania finansów osobistych. W ten sposób można zweryfikować, m.in. czy osoba fizyczna nie jest nadmiernie zadłużona. Oczywistym jest, iż w tym kontekście wskaźnik oblicza się w inny sposób niż w przypadku jednostek gospodarczych. Chociażby dlatego, że osoby fizyczne, w odróżnieniu od przedsiębiorstw, nie sporządzają sprawozdań finansowych. Niemniej jednak, możliwe jest ustalenie wielkości wszystkich posiadanych zobowiązań, a także aktywów netto, czyli majątku pomniejszonego o ich sumę. Obliczenie tych wartości pozwala na zastosowanie standardowej formuły wskaźnika zadłużenia kapitału własnego.
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego – wzór
Wartość wskaźnika zadłużenia kapitału własnego należy obliczyć wyłącznie w oparciu o dane, które pochodzą z bilansu przedsiębiorstwa. Wymagane informacje można odnaleźć po stronie pasywów. Mianowicie, niezbędna jest znajomość wielkości zobowiązań ogółem i kapitałów własnych razem. Obliczenia przeprowadza się w oparciu o następującą formułę:
Należy wyjaśnić, że w niektórych sprawozdaniach finansowych, domyślnie nie występuje informacja dotycząca zobowiązań ogółem. W takim przypadku należy ustalić ich wartość samodzielnie, dodając do siebie wartości zobowiązań długoterminowych i krótkoterminowych.
Podstawowa wersja wzoru, w liczniku, obejmuje wartość zobowiązań ogółem. W mianowniku formuły występują kapitały własne, czyli inaczej tzw. aktywa netto. Mianowicie zgodnie z zasadą równowagi bilansowej, wielkość kapitałów własnych powinna być równa różnicy aktywów i zobowiązań ogółem.
Należy zaznaczyć, że w praktyce niekiedy wykorzystuje się modyfikacje przedstawionego równania. Mianowicie, analitycy dostosowują ten wzór, aby stał się on bardziej użyteczny w kontekście prowadzonych badań. Na przykład, zamiast zobowiązań ogółem, pod uwagę można wziąć wyłącznie dług oprocentowany, a nie zobowiązania operacyjne. Ponadto, w obliczeniach możliwe jest wykorzystanie rynkowej wartości długu i kapitału własnego. W bardziej szczegółowych analizach stosowane są również pewnego rodzaju korekty. Między innymi, mogą one dotyczyć sposobu klasyfikacji akcji uprzywilejowanych.
Interpretacja wskaźnika ogólnego zadłużenia
Nadmiernie zadłużanie przedsiębiorstwo nie świadczy o korzystnej sytuacji jednostki gospodarczej. Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego ukazuje proporcje zobowiązań do kapitału własnego. Im jest ona wyższa, tym więcej kapitałów obcych przedsiębiorstwo wykorzystuje, aby finansować swój majątek. Oznacza to, że rezultat wskaże ile groszy zobowiązań przypada na każdą złotówkę kapitału własnego.
Niektórzy inwestorzy preferują, gdy przedsiębiorstwa finansują swoją działalność głównie kapitałem własnym. Niemniej jednak, wykorzystanie kapitałów obcych uruchamia mechanizm dźwigni finansowej, który może mieć bardzo korzystny wpływ na efekty realizacji różnych przedsięwzięć inwestycyjnych. Dlatego też, przyjmuje się, że posiadanie kapitałów obcych jest korzystne, pod warunkiem, że jednostka nie ma problemu z kosztami ich obsługi. Te kwestie powinny mieć odzwierciedlenie w poziomie wskaźnika zadłużenia kapitału własnego, który uznawany jest za prawidłowy.
Niemniej jednak, w literaturze stosunkowo rzadko przedstawiana jest wielkość optymalna (inaczej racjonalna) dla wskaźnika zadłużenia kapitału własnego. Można przyjąć, że powinien on przyjmować wartości niższe od jedności, co oznacza, iż w strukturze źródeł finansowania przeważają kapitały własne. Rezultaty wyższe od jedności, wskazują, że zobowiązań będzie więcej niż środków własnych. Na przykład rezultat, który wynosi 2 wskazuje, że udział kapitałów obcych w strukturze finansowania wynosi 66,67%.
Wartość wskaźnika powinno się interpretować w kontekście jej wzrostów, lub spadków. Przyrosty wskazują, że przedsiębiorstwo się zadłuża, jego wiarygodność kredytowa maleje, a ryzyko finansowe rośnie. W przypadku spadków wartości wskaźnika zadłużenia kapitału własnego, można stwierdzić, że sytuacja ulega poprawie. Należy jednak pamiętać, że jednostki gospodarcze nieposiadające znacznego udziału kapitałów obcych w strukturze finansowania, mogą nie w pełni wykorzystywać potencjał zastosowania mechanizmu dźwigni finansowej.
Warto jest porównać rezultaty z przeciętnymi wartościami wskaźnika dla branży, w której funkcjonuje badane przedsiębiorstwo. Należy jednak pamiętać, aby zestawienia rezultatów osiąganych przez przedsiębiorstwa z różnych branż interpretować z zachowaniem dużej ostrożności. Mianowicie, pewien poziom wskaźnika, który uznawany jest za prawidłowy w jednej dziedzinie działalności, może świadczyć o bardzo złej sytuacji finansowej podmiotu, który funkcjonuje w innej. Dodatkowo, otrzymane rezultaty powinno się zestawić wynikami osiąganymi przez konkurencję.
REKLAMA
Wskaźnik ogólnego zadłużenia – przykład
Przykład zostanie przedstawiony na fikcyjnych danych. Imitują one bilans sporządzony zgodnie z międzynarodowymi standardami sprawozdawczości finansowej. Został on przedstawiony na poniższym rysunku. Kolorem żółtym oznaczono te elementy raportu, które wykorzystano w obliczeniach. Należy podkreślić, że w przykładzie, daty zastąpiono symbolem „t”, co ma sprawić, że będzie on uniwersalny. W raportach i analizach należy stosować daty, a nie symbole.
Przedstawiony bilans obejmuje dane pochodzące z trzech lat obrotowych. Dlatego też, wskaźnik zadłużenia kapitału własnego obliczono trzykrotnie, dla każdego dostępnego okresu. Rezultaty przedstawiono w procentach, niemniej jednak, w tym przypadku forma zapisu nie ma większego wpływu wartość ich poznawczą. Obliczenia przeprowadzono w następujący sposób:
Wartość wskaźnika zadłużenia kapitału własnego wskazuje, że w każdym analizowanym okresie przedsiębiorstwo nie jest nadmiernie zadłużone. Mianowice, wielkość zobowiązań ogółem nie przewyższa kapitałów własnych. Zauważa się jednak występowanie silnej tendencji wzrostowej. Może to oznaczać, iż badana jednostka gospodarcza pozyskuje dodatkowe kapitały obce na realizacje nowych przedsięwzięć. Niemniej jednak, wzrost wartości wskaźnika sugeruje, że w przyszłych okresach sprawozdawczych przedsiębiorstwo może nadmiernie się zadłużyć, co w konsekwencji doprowadzi do obniżenia zdolności kredytowej i wzrostu ryzyka finansowego.
Plik arkusza kalkulacyjnego z danymi i obliczeniami: